Thông thường bạn sẽ đạt 8.0 IELTS Speaking nếu nói dễ hiệu và dùng đa dạng các nguyên tắc phát âm. Vậy nguyên tắc phát âm trong thi nói IELTS ở đây là gì?
Trong phần thi nói IELTS, bốn tiêu chí được đánh giá gồm: từ vựng (25%), ngữ pháp (25%), trôi chảy (fluency) và liên kết (coherence) (25%), phát âm (25%).
Do phát âm ảnh hưởng tới khả năng nói trôi chảy, và sẽ ảnh hưởng cả đến điểm ngữ pháp nên thực tế phát âm chiếm tới 40-50% trong tổng điểm IELTS speaking (phần thi nói trong IELTS) của bạn. Điều này giải thích lý do tại sao những người gặp vấn đề về phát âm thường khó đạt mục tiêu nói IELTS.
Thông thường, bạn sẽ đạt "band 8" (mức 8.0 IELTS nói) nếu làm được hai điều. Một là nói dễ hiểu. Hai là dùng đa dạng các nguyên tắc phát âm. Nhưng "các nguyên tắc phát âm" là gì? Và làm thế nào để có thể áp dụng đa dạng chúng được?
Đầu tiên, hãy xem xét thế nào là "nói dễ hiểu" - "intelligible". Kỳ thi nói IELTS chấp nhận việc người nói có "accent", và một điều thú vị là, một người không phải bản xứ cũng có thể học để làm IELTS examiner (giám khảo).
Điều này có nghĩa là bạn không cần quá lo lắng nếu mình, ví dụ, phát âm kiểu Anh Mỹ khi đi thi IELTS. Quan trọng là bạn nói có dễ hiểu không thôi.
Nếu bạn phát âm và "examiner" không hiểu bạn đang nói gì, chắc chắn điểm IELTS speaking của bạn sẽ thấp. Vậy, làm thế nào để nói dễ hiểu?
Theo kinh nghiệm đào tạo phát âm nhiều năm cho người Việt, mình thấy để nói dễ hiểu, chúng ta cần lưu ý 3 yếu tố.
- Âm: Nhiều người bảo bạn cần phải phát âm thật chuẩn, thực ra điều này không quá cần thiết. Bạn nên học IPA tới mức độ có thể hiểu được bản chất của âm, và có thể xử lý được những cụm âm, ví dụ: he kisses her (âm /iz/ ở kisses).
- Âm cuối: Nhiều người gặp vấn đề với âm cuối, đặc biệt là âm hữu thanh đứng ở cuối, ví dụ: bed.
- Trọng âm: Thông thường, mọi người nói không có trọng âm, hoặc đọc sai trọng âm. Ví dụ, khi bạn định nói "cereal" có thể nói thành "surreal".
Đó là nửa đầu của yêu cầu nói IELTS, nói rõ, bạn đã đạt được ít nhất là "band 6" của phát âm rồi, ngoài ra, nó còn giúp cho điểm ngữ pháp của bạn nữa ("he wanted to do that" thay vì "he want to do that").
Các nguyên tắc phát âm khác bao gồm: giai điệu (rhythm), ngữ điệu (intonation), nối âm (linking words), và nói theo cụm (thought group).
Nói đúng giai điệu có nghĩa là bạn sẽ nhấn nhiều hơn vào những từ cần được nhấn. Ví dụ, "I TOtally disaGREE with the idea that WOmen should be alLOWed to aBORT after TWENty WEEKS of PREGnancy." Điều này cũng có nghĩa bạn sẽ phải giảm lược những âm không được nhấn. Yếu tố này sẽ ảnh hưởng tới cả mức độ rõ ràng (intelligibility) trong lời nói của bạn.
Ngữ điệu là việc bạn lên hoặc xuống trong câu để thể hiện các cảm xúc, thái độ, hoặc ý tưởng khác nhau. Người Việt thường nói "monotone" - tức là nói đều đều, gây khó khăn cho người nghe trong việc nắm bắt ý tưởng.
Khi người bản xứ nói, họ thường không nói theo từ, mà nói thành cụm có ý nghĩa (thuật ngữ gọi là "thought group"). Khi đó, cả cụm nghe giống như một từ rất dài vậy, không có ngắt nghỉ ở giữa và các từ như dính liền với nhau. Đây là hai yếu tố còn lại mà "examiner" sẽ đánh giá bạn: "thought group" và "connected speech".
Đối với phần lớn người học, nói theo cụm "thought group" là một thử thách lớn, và "connected speech" là một nội dụng cần phải học.
>> Nguồn: Quang Nguyen ( Báo VnExpress)
Trong phần thi nói IELTS, bốn tiêu chí được đánh giá gồm: từ vựng (25%), ngữ pháp (25%), trôi chảy (fluency) và liên kết (coherence) (25%), phát âm (25%).
Do phát âm ảnh hưởng tới khả năng nói trôi chảy, và sẽ ảnh hưởng cả đến điểm ngữ pháp nên thực tế phát âm chiếm tới 40-50% trong tổng điểm IELTS speaking (phần thi nói trong IELTS) của bạn. Điều này giải thích lý do tại sao những người gặp vấn đề về phát âm thường khó đạt mục tiêu nói IELTS.
Thông thường, bạn sẽ đạt "band 8" (mức 8.0 IELTS nói) nếu làm được hai điều. Một là nói dễ hiểu. Hai là dùng đa dạng các nguyên tắc phát âm. Nhưng "các nguyên tắc phát âm" là gì? Và làm thế nào để có thể áp dụng đa dạng chúng được?
 |
| Ảnh: RES |
Đầu tiên, hãy xem xét thế nào là "nói dễ hiểu" - "intelligible". Kỳ thi nói IELTS chấp nhận việc người nói có "accent", và một điều thú vị là, một người không phải bản xứ cũng có thể học để làm IELTS examiner (giám khảo).
Điều này có nghĩa là bạn không cần quá lo lắng nếu mình, ví dụ, phát âm kiểu Anh Mỹ khi đi thi IELTS. Quan trọng là bạn nói có dễ hiểu không thôi.
Nếu bạn phát âm và "examiner" không hiểu bạn đang nói gì, chắc chắn điểm IELTS speaking của bạn sẽ thấp. Vậy, làm thế nào để nói dễ hiểu?
Theo kinh nghiệm đào tạo phát âm nhiều năm cho người Việt, mình thấy để nói dễ hiểu, chúng ta cần lưu ý 3 yếu tố.
- Âm: Nhiều người bảo bạn cần phải phát âm thật chuẩn, thực ra điều này không quá cần thiết. Bạn nên học IPA tới mức độ có thể hiểu được bản chất của âm, và có thể xử lý được những cụm âm, ví dụ: he kisses her (âm /iz/ ở kisses).
- Âm cuối: Nhiều người gặp vấn đề với âm cuối, đặc biệt là âm hữu thanh đứng ở cuối, ví dụ: bed.
- Trọng âm: Thông thường, mọi người nói không có trọng âm, hoặc đọc sai trọng âm. Ví dụ, khi bạn định nói "cereal" có thể nói thành "surreal".
Đó là nửa đầu của yêu cầu nói IELTS, nói rõ, bạn đã đạt được ít nhất là "band 6" của phát âm rồi, ngoài ra, nó còn giúp cho điểm ngữ pháp của bạn nữa ("he wanted to do that" thay vì "he want to do that").
Các nguyên tắc phát âm khác bao gồm: giai điệu (rhythm), ngữ điệu (intonation), nối âm (linking words), và nói theo cụm (thought group).
Nói đúng giai điệu có nghĩa là bạn sẽ nhấn nhiều hơn vào những từ cần được nhấn. Ví dụ, "I TOtally disaGREE with the idea that WOmen should be alLOWed to aBORT after TWENty WEEKS of PREGnancy." Điều này cũng có nghĩa bạn sẽ phải giảm lược những âm không được nhấn. Yếu tố này sẽ ảnh hưởng tới cả mức độ rõ ràng (intelligibility) trong lời nói của bạn.
Ngữ điệu là việc bạn lên hoặc xuống trong câu để thể hiện các cảm xúc, thái độ, hoặc ý tưởng khác nhau. Người Việt thường nói "monotone" - tức là nói đều đều, gây khó khăn cho người nghe trong việc nắm bắt ý tưởng.
Khi người bản xứ nói, họ thường không nói theo từ, mà nói thành cụm có ý nghĩa (thuật ngữ gọi là "thought group"). Khi đó, cả cụm nghe giống như một từ rất dài vậy, không có ngắt nghỉ ở giữa và các từ như dính liền với nhau. Đây là hai yếu tố còn lại mà "examiner" sẽ đánh giá bạn: "thought group" và "connected speech".
Đối với phần lớn người học, nói theo cụm "thought group" là một thử thách lớn, và "connected speech" là một nội dụng cần phải học.
>> Nguồn: Quang Nguyen ( Báo VnExpress)
